Op vrijdag 24 november organiseerde SAAMO in kader van 40 jaar opbouwwerk een projectbezoek aan het eerste CLT-project in Gent. Hier worden 34 woningen gebouwd op de Goedendag-site in Meulestede, in een L-volume van vier bouwlagen. Binnen de volumes schakelen en stapelen ze woningen met 1 t.e.m. 4 slaapkamers.
Het project werd toegewezen aan de hand van een architectuurwedstrijd. Architectenbureau net nam deel en haalde de opdracht binnen. “Het voorstel valt op door zijn intelligente stapeling. Op een kleine oppervlakte ontstaat relatief veel woonruimte. Hierdoor ontstaat in het midden een groen en open binnengebied. Het concept is rationeel en zuiver. Keuzes voor een duidelijke structuur / kleine footprint hebben een sterke beeldkwaliteit als gevolg”, klonk het toen bij de jury.
De realisatie van het bouwprogramma kan als katalysator dienen voor de site in de wijk als geheel. Aldus vormt de nieuwe stedelijke ontwikkeling geen bijkomende belasting maar kan deze net een meerwaarde voor de omgeving betekenen. Het binnengebied wordt herdacht als een integraal deel van de omliggende wijk, met de juiste ontsluiting, een passende begrenzing voor de bestaande achtergevels en een groen binnenpark voor de omwonenden.
EVENWICHT TUSSEN PRIVACY EN COLLECTIVITEIT
De woningen worden op compacte wijze rondom het groene binnengebied geschakeld. Ze staan via doorzon leefruimtes, voortuintjes en toegangen maximaal in contact met de omgeving. De collectieve voortuin geeft de gevel een residentiëel uitzicht en creëert tegelijk een zekere afstand, en dus privacy, tussen de woonvertrekken en de publieke ruimte. Een zachte overgang van het park, naar de collectieve voortuintuin en zo naar de woningen is van vitaal belang voor de werking van beiden. Een gebrek aan privacy is net zo nefast als een gebrek aan interactie voor dit soort collectieve woonmodellen. Een doordacht ontwerp, van de inplanting tot en met de raamopeningen, vormt de noodzakelijke voorwaarde voor dit fragiele evenwicht tussen lichtinval en sociale controle, tussen privacy en gemengd gebruik.
Gemeenschappelijke functies zoals verticale circulatie, tellers, technische lokalen en dergelijke meer worden voorzien in de hoek van het gebouw (blauw). Ze worden zo heel centraal gepositioneerd in het minst lichtrijke deel van het gebouw zodat de façades maximaal vrij blijven voor de woningen. De ontwerpvraag bevatte ook een aantal gemeenschappelijke functies zoals een studio en een wasserette. Deze worden op een zeer opvallende plaats in het gebouw voorzien in het noordelijke uiteinde (oranje), waar het zwaartepunt van de collectieve voortuin zich bevindt. Deze ligging te midden van het groen binnengebied activeert als het ware het gebruik van zowel de collectieve tuin als van de gemeenschappelijke ruimtes. Verpozend in de gemeenschappelijke leefruimte kan men wachten tot het wasprogramma is afgelopen en tegelijk op de kinderen letten of een praatje slaan met de medebewoners.
Een dooracht evenwicht tussen privacy en collectiviteit werd ook gezocht in de buitenruimtes. Aan de zuidzijde worden de private buitenruimtes gestapeld (zie snede). De privacy onderling tussen de achtertuintjes op niveau 0 en niveau 1 wordt gerealiseerd door de balustrade op te vatten als een verhoogd semi-intensief groendak. Deze groene borstwering zorgt door zijn breedte voor privacy tussen de dakterrassen en de tuinen op het gelijkvloers. Bij de terrassen voor de dakappartementen wordt een zekere afstand gerespecteerd ten opzichte van de dakrand waardoor opnieuw inkijk vermeden wordt. De gevelindeling zorgt voor meer privacy en verhoogt de belevingswaarde van de terrassen. Bovendien werken de uitkragende dakterrassen als een vaste horizontale zonnewering voor de onderliggende woningen.
Aan de parkzijde zorgt een voorzetstructuur als gevel voor een zachte overgang tussen de collectieve voortuin en de individuele woningen, tussen binnen en buiten. Het vormt een overdekt terras tussen de doorzon leefruimte en de collectieve voortuin en park. Op de dakverdieping vormt het een leefstraat in de lucht, selectief verbreed voor enkele inpandige westelijke dakterrassen. De vele ogen op het park zorgen voor sociale controle en betrokkenheid. De woning zelf geniet van het uitzicht op het groene binnengebied, zonder in te boeten aan privacy, een absolute kwaliteit.
COLLECTIEVE ENERGIEPRODUCTIE
De logische planindeling en het collectieve verhaal opent de mogelijkheid om met een collectieve installatie voor warmteproductie te werken. Centraal in de hoek van het gebouw, qua lichtinval de minst interessante plaats, wordt een ruim gemeenschappelijk stooklokaal voorzien. Met een gemeenschappelijk systeem van warmtepompen wordt het volledige gebouw collectief verwarmd. Ook voor de zonnepanelen wordt een systeem van energiedelen uitgewerkt waarbij de overproductie van de individuele installaties collectief wordt ingezet. Dakwater wordt opgevangen voor de tuinen en de gemeenschappelijke wasserette, opnieuw via een collectief systeem.
CLT Gent werkt buurt- en wijkgericht. Uit een bevraging in 2016, werden een aantal absolute noden in kaart gebracht. Beperkt openbaar vervoer en weinig mogelijkheden om inkopen te doen in de direct omgeving waren de directe aanleiding om "Supermerkade" op te richten. Het is een plek met een betaalbaar assortiment aan voedingsmiddelen, onderhouds- en verzoringsproducten. Een winkel voor en door de buurt.
Er wordt gewerkt met een tweeprijzenbeleid: de gewone winkelprijs en een sociaal tarief. Sociale tewerkstelling, een netwerk aan vrijwilligers en een boodschappendienst verzorgen de uitbating. van de winkel. De solidaire buurtwinkel is een project van Sociale Kruideniers Gent vzw, SAAMO Gent vzw en Community Land Trust (CLT) vzw, met de steun van de stad Gent.
Comments